Phát âm chuẩn là một yếu tố quan trọng trong việc học và sử dụng ngoại ngữ. Không ít người Việt thường gặp phải những lỗi phát âm khiến cho giao tiếp trở nên khó khăn. Bài viết này, Ebest English sẽ đi vào chi tiết những lỗi phát âm sai mà người Việt thường hay mắc phải để giúp bạn nhận biết và khắc phục chúng.
1. Quên Mất Âm Cuối Là Lôĩ Phát Âm Sai Mà Người Việt Thường Mắc Phải
Một trong những lỗi phổ biến nhất mà người Việt thường gặp phải khi học tiếng Anh là quên mất âm cuối của từ. Điều này xảy ra khi chúng ta không phát âm rõ các âm cuối như /t/, /d/, /k/, /g/,… dẫn đến việc từ bị cắt ngắn và không đúng nghĩa.
Ví dụ, khi phát âm từ “cat” (con mèo), nhiều người chỉ phát âm thành “ca”, bỏ qua âm cuối /t/. Kết quả là, từ “cat” bị biến thành “ca”, một từ không có nghĩa hoặc có nghĩa hoàn toàn khác. Điều này không chỉ gây ra sự hiểu lầm mà còn khiến người nghe gặp khó khăn trong việc hiểu đúng ý muốn truyền đạt.
Không chỉ dừng lại ở âm /t/, lỗi này còn xảy ra với nhiều âm khác như:
- Âm /d/ trong từ “good” (tốt) thường bị phát âm thành “goo”.
- Âm /k/ trong từ “back” (trở lại) thường bị phát âm thành “bac”.
- Âm /g/ trong từ “bag” (túi) thường bị phát âm thành “ba”.
Việc bỏ qua các âm cuối làm sai lệch nghĩa của từ và có thể dẫn đến những tình huống dở khóc dở cười trong giao tiếp. Ví dụ, từ “bed” (giường) nếu phát âm thiếu âm /d/ sẽ trở thành “be”, một từ không có nghĩa trong tiếng Anh.
Khắc phục lỗi này đòi hỏi người học phải chú ý lắng nghe và luyện tập phát âm từng âm một cách rõ ràng. Việc này có thể bắt đầu bằng cách luyện tập các từ có âm cuối khác nhau và sử dụng gương để quan sát miệng khi phát âm, giúp đảm bảo rằng tất cả các âm được phát ra đầy đủ và chính xác.
2. Không Phân Biệt Nguyên Âm Ngắn, Nguyên Âm Dài
Nguyên âm ngắn và dài là một trong những khái niệm gây khó khăn cho người học tiếng Anh, đặc biệt là người Việt, bởi tiếng Việt không có sự phân biệt rõ ràng giữa chúng. Việc không phân biệt được nguyên âm ngắn và dài có thể dẫn đến việc phát âm sai và làm thay đổi nghĩa của từ, gây khó khăn trong giao tiếp.
Ví dụ, nguyên âm ngắn /ɪ/ trong từ “ship” (con tàu) thường bị nhầm lẫn với nguyên âm dài /i:/ trong từ “sheep” (con cừu). Nếu phát âm từ “ship” thành “sheep”, người nghe có thể hiểu sai hoàn toàn ý nghĩa của câu nói. Tương tự, từ “sit” (ngồi) với nguyên âm ngắn /ɪ/ có thể bị phát âm nhầm thành “seat” (chỗ ngồi) với nguyên âm dài /i:/, làm thay đổi hoàn toàn nghĩa của câu.
Một số cặp nguyên âm ngắn và dài thường bị nhầm lẫn gồm:
- /ɪ/ và /i:/: “live” (sống) và “leave” (rời đi)
- /ʊ/ và /u:/: “pull” (kéo) và “pool” (hồ bơi)
- /æ/ và /ɑ:/: “cat” (con mèo) và “cart” (xe đẩy)

Không Phân Biệt Nguyên Âm Ngắn, Nguyên Âm Dài
Để khắc phục lỗi này, người học cần chú ý lắng nghe và luyện tập phát âm đúng các nguyên âm ngắn và dài. Một số cách hiệu quả để luyện tập bao gồm:
- Nghe và Nhại Lại: Nghe các từ có nguyên âm ngắn và dài từ các nguồn phát âm chuẩn như từ điển online hoặc các ứng dụng học tiếng Anh, sau đó nhái lại theo cách phát âm đó.
- Sử Dụng Gương: Quan sát miệng và lưỡi khi phát âm các nguyên âm ngắn và dài. Nguyên âm dài thường đòi hỏi miệng mở rộng hơn và lưỡi được đẩy ra phía trước.
- Luyện Tập Với Từ Vựng: Luyện tập các cặp từ có nguyên âm ngắn và dài bằng cách phát âm từng từ một cách chậm rãi và chính xác, sau đó tăng tốc độ dần để làm quen với sự khác biệt.
- Ghi Âm và Nghe Lại: Ghi âm lại giọng nói của mình khi phát âm các từ có nguyên âm ngắn và dài, sau đó nghe lại để tự kiểm tra và chỉnh sửa.
Việc phân biệt rõ ràng giữa nguyên âm ngắn và dài không chỉ giúp cải thiện phát âm mà còn làm tăng sự tự tin trong giao tiếp tiếng Anh.
Xem thêm: “ĂN TRỌN ĐIỂM” PHÁT ÂM MÔN TIẾNG ANH KÌ THI THPTQG
3. Nhầm lẫn giữa một số phụ âm
3.1 Nhầm lẫn âm /t/, /tr/, /dʒ/ với âm /tʃ/
Một lỗi sai phổ biến mà người Việt thường mắc phải khi phát âm tiếng Anh là thay thế các âm /t/ /tr/ & /ʤ/, với âm /ʧ/.
– /t/: time /taim/; task /tæsk/; talent /’tælənt /; cutter / ‘kətər/
– /tr/: trash /trӕ∫/; transit /’trænsɪt/; hatred /’heɪtrɪd /; tried /ˈtrɑɪd/
– /ʤ/: cage / keɪdʒ/; badge /bæʤ/; grudge /grədʒ /
3.2 Nhầm lẫn âm /ð/ với /d/ hay /z/
Nhiều người học thấy việc đặt đầu lưỡi giữa răng khá khó khăn (phát âm âm /ð/) nên thay vào đó, họ mặc nhiên dùng luôn âm /d/ hoặc /z/ cho dễ nói. Có lẽ một phần vì âm /ð/ không có trong tiếng Việt, còn /d/ và /z/ thì tương tự với /d/ hoặc /gi/.
– /ð/: weather /’wɛðər /; loathe /loʊð /; then /ðɛn/; rather /’ræðər/
3.3 Nhầm lẫn âm /ʃ/ giữa /s/
Không ít người dùng /s/ và /ʃ/ lẫn lộn với nhau, mà đặc biệt là chúng ta thường dùng /s/ thay thế cho các âm /ʃ/ (khi nó là âm đầu), chẳng hạn như: “shoe” sẽ thành “sue”, … Nếu bạn để ý, sẽ thấy lỗi phát âm này rất phổ biến ở những người miền Bắc, giống như cách họ nhầm lẫn các âm /x/ và /s/ trong tiếng Việt.
Tương tự:
– /s/: muscle /məsəl /; person /’pɜrsən/
– /ʃ/(âm đầu): shine /ʃaɪn/; shape /ʃeɪp/
– /ʃ/(âm cuối): selfish /sɛlfɪʃ /; cash /kæʃ /

Nhầm lẫn giữa một số phụ âm
3.4 Nhầm lẫn âm /r/ với /z/
Âm /r/ trong tiếng Việt thường được người Bắc phát âm nhẹ, nghe như /z/. Vì thế nên nhiều người vẫn bị nhầm lẫn giữa hai âm này khi họ học phát âm tiếng Anh. Thi thoảng âm /r/ còn bị bỏ quên khi nói (khi /r/ đứng giữa hoặc cuối từ) nên gây khó hiểu cho người nghe.
Ví dụ:
– /r/ (âm đầu): rat /ræt /; reason /’rizən /
– /r/ (âm giữa): parking /’pærkɪŋ /; caring /’kɜriŋ/
– /r/ (âm cuối): letter /’lɛtər/; closer /’kloʊzər/
3.5 Nhầm lẫn giữa /l/ với /n/
Bạn đã từng bắt ai đó nói “pull” thành “pun” hay “call” thành “côn”, “will” thành “win” chưa? Thực tế thì rất nhiều người có thói quen dùng /n/ cho tất cả những từ có /l/, đặc biệt là khi /l/ nằm ở cuối từ. Có thể lý do là bị ảnh hưởng bởi tiếng Việt (trong tiếng Việt âm /l/ không nằm ở cuối từ bao giờ) hoặc có thể do /l/ khó đọc (lưỡi phải cong khi đọc /l/).
Ví dụ:
– /l/ (âm đầu): light /lait/; laugh /læf /; learn / lɜrn/
– /l/ (âm giữa): fault /fɔlt /; falling /’fɑlɪŋ /
– /l/ (âm cuối): recall /ri’kɑl /; identical /aɪ’dɛntɪkəl /
3.6 Nhầm lẫn âm /j/ với /z/
Những người từ các tỉnh phía nam hay trung Việt Nam cũng thường phát âm âm đầu /j/ của một từ thành /z/.
Ví dụ: /j/: young /jəŋ/, yellow /’jɛloʊ /
3.7 Nhầm lẫn giữa âm hữu thanh và vô thanh
Tiếng Việt không hề có sự phân biệt giữa âm hữu thanh và âm vô thanh, trong khi đó, tiếng Anh lại phân biệt rất rõ ràng hai loại âm này. Chính vì thế mà không ít người Việt gặp khó khăn khi muốn phát âm tiếng Anh chuẩn như người bản ngữ. Ví dụ dưới đây là những cặp âm hữu thanh và vô thanh tương ứng với nhau:
– /v/: leave /li:v’/; oven /’əvən/
– /f/: leaf /lif /; often /’ɔfən /
– /b/: bye /baɪ /; rib /rɪb/; robe /roʊp/
– /p/: pie /paɪ/ ; rip /rɪp/; rope /roʊp/
– /g/: goal /ɡoʊl/; bag /bæɡ /; blog /bläɡ /
– /k/: coal /koʊl/; back /bæk /; block /blɑk /
3.8 Không biết cách nối âm, nuốt âm
Vì hiện tượng nối âm, hay nuốt âm không xuất hiện trong ngôn ngữ tiếng Việt nên nhiều người Việt khi nói tiếng Anh có thói quen đọc các từ rời rạc, cứng nhắc, không hề sử dụng nối âm hay nuốt âm. Đấy là nguyên nhân khiến việc nói tiếng Anh dù luyện nhiều nhưng nghe vẫn không trôi chảy và lưu loát như người bản ngữ.
Quen với việc nối âm sẽ giúp bạn nói tự nhiên, giao tiếp hiệu quả và đồng thời cũng rất hữu ích cho việc nghe hiểu tiếng Anh của bạn. Vì người bản xứ sử dụng nối âm trong hầu hết mọi câu họ nói ra.
– Ví dụ như: “give up” được nối âm sẽ thành /givʌp/
4. Không Dùng Ngữ Điệu, Trọng Âm
Ngữ điệu và trọng âm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc truyền đạt cảm xúc và ý nghĩa của câu nói trong tiếng Anh. Tuy nhiên, nhiều người Việt khi học tiếng Anh thường bỏ qua yếu tố này, dẫn đến việc câu nói trở nên đơn điệu, khó hiểu và thiếu tự nhiên. Việc sử dụng đúng ngữ điệu và trọng âm không chỉ giúp câu nói rõ ràng hơn mà còn thể hiện thái độ và cảm xúc của người nói một cách chính xác.
Ngữ điệu (Intonation) là sự thay đổi về cao độ của giọng nói trong câu. Ngữ điệu thường được chia thành hai loại chính: ngữ điệu lên (rising intonation) và ngữ điệu xuống (falling intonation). Ngữ điệu lên thường được sử dụng trong câu hỏi dạng Yes/No,
ví dụ: “Are you coming?” (Bạn có đến không?). Nếu không sử dụng ngữ điệu lên ở cuối câu, người nghe có thể không nhận ra đây là một câu hỏi, khiến cho giao tiếp trở nên khó khăn. Ngược lại, ngữ điệu xuống thường được sử dụng trong câu khẳng định hoặc câu hỏi dạng Wh-, ví dụ: “What are you doing?” (Bạn đang làm gì?).
Trọng âm (Stress) trong tiếng Anh có hai loại chính: trọng âm từ (word stress) và trọng âm câu (sentence stress). Trọng âm từ là âm tiết trong từ được nhấn mạnh hơn so với các âm tiết khác. Ví dụ, trong từ “present”, nếu trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên (PRE-sent), nó có nghĩa là món quà, còn nếu trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai (pre-SENT), nó có nghĩa là trình bày. Như vậy, việc đặt trọng âm sai có thể làm thay đổi nghĩa của từ và gây ra hiểu lầm.
Trọng âm câu là từ hoặc cụm từ trong câu được nhấn mạnh để làm rõ ý nghĩa. Ví dụ, trong câu “I didn’t take the money”, nếu nhấn mạnh từ “I”, nghĩa là không phải tôi lấy tiền, mà có thể là ai đó khác. Nếu nhấn mạnh từ “money”, nghĩa là tôi không lấy tiền, mà có thể lấy cái gì khác.

Không Dùng Ngữ Điệu, Trọng Âm
Để khắc phục lỗi này, người học tiếng Anh cần chú ý đến việc sử dụng ngữ điệu và trọng âm một cách chính xác. Dưới đây là một số cách luyện tập hiệu quả:
- Nghe và Lặp Lại: Lắng nghe các đoạn hội thoại tiếng Anh từ các nguồn chuẩn như phim, bài hát, podcast và nhái lại theo ngữ điệu và trọng âm của người bản xứ.
- Ghi Âm và Nghe Lại: Ghi âm lại giọng nói của mình khi đọc các câu tiếng Anh, sau đó nghe lại để kiểm tra và điều chỉnh ngữ điệu, trọng âm.
- Thực Hành Với Người Bản Xứ: Nếu có cơ hội, hãy thực hành nói tiếng Anh với người bản xứ để học hỏi và điều chỉnh cách sử dụng ngữ điệu và trọng âm một cách tự nhiên.
- Sử Dụng Từ Điển Phát Âm: Sử dụng các từ điển phát âm online để tra cứu cách phát âm đúng của từ, bao gồm cả ngữ điệu và trọng âm.
Bằng cách luyện tập và chú ý đến ngữ điệu và trọng âm, người học tiếng Anh sẽ cải thiện khả năng giao tiếp của mình, giúp câu nói trở nên tự nhiên và dễ hiểu hơn.
Kết luận
Trên đây là những lỗi phổ biến mà người Việt hay mắc phải khi học và sử dụng tiếng Anh. Nhận biết và khắc phục những lỗi này sẽ giúp cải thiện khả năng giao tiếp khi nói chuyện với người nước ngoài. Hãy dành thời gian luyện tập và chú ý đến cách phát âm để trở thành một người nói tiếng Anh chuẩn xác và lưu loát hơn.
Hãy theo dõi các bài viết mới và follow ngay fanpage Ebest English, Group HỘI TOEIC ĐÀ NẴNG để học thêm nhiều bí kíp giúp bạn NÂNG BAND THẦN TỐC và chinh phục các nấc thang của TOEIC bằng Phương Pháp Học Vượt Trội và Lộ Trình Cá Nhân Hóa nhé. Chúc các bạn học vui!